مجتمع تجاری سپند
معماری شهرهای ایران با گذشت زمان بر ایجاد، تکامل و زندگی اجتماعی تأثیر گذاشته‌اند. مفاهیم نهفته در بازارهای سنتی به مفاهیم زندگی معاصر تبدیل شده‌اند که برای استفاده در قالب مجتمع‌های تجاری ضروری می‌نمایند. اگرچه بازارها به شکل سنتی به عنوان عناصر ایجاد هسته شهرها طراحی می‌شده‌اند، اما برحسب نیازهای امروزه مردمان مدرن، مجتمع‌های تجاری اکنون نقشی اساسی در پیشبرد آن اهداف را بازی می‌کنند.
در ضلع جنوب غربی فلکه دوم صادقیه، مجتمع تجاری سپند با آن شکل کشیده و طولانی‌اش در جهت امتداد بلوار اصلی، کاملاً روبروی میدان قامت راست کرده است. علاوه بر محورهای سایت و تراز جاده، طراحی معماری این بنا از خطوط مشخص شده خیابان و ارتفاعات ساختمانی ناشی می‌شود. بنابراین، در پلان این مجمتع شکلی یکپارچه ایجاد می‌کند که از ویژگی ناهمگن نقشه به طرز ظریف پیروی می‌کند. نمای اصلی بنا کاملاً در کُنج میدان قرار دارد که از سمت بلوار آیت آلله کاشانی، مخاطبان را به خود می‌خواند.
سپند در میدانی قرار دارد که سال‌ها جولانگاه مجتمع تجاری دیگری به «گلدیس» بود، جایی در یک میدان باز و شلوغ که واقعاً به سختی می‌توان درک کرد که هر یک از مردمانش به کدام سو در حال رفتن هستند. تیم طراحی مجتمع تجاری سپند، یک محیط خرید مدرن را ایجاد کرده‌اند، که بسیار معقول‌تر از سبک طراحی فضایی رقیبش گلدیس است. در سبک معماری سپند می‌توان عناصر مینیمالیستی با گوشه‌های گرد را مشاهده کرد که با نمای شیشه‌ای ورودی آن که تا بالاترین طبقه امتداد داده شده است و در زمان غروب خورشید، بازتاب آسمان غروب را تداعی می‌کند، می‌توان درک که سپند بدون آنکه نیاز به ظاه سازی و بازی با حجم‌ها داشته باشد، توانسته مخاطب را به خود جذب کند.
با نگاه به پروژه بزرگی همانند مجتمع تجاری سپند می‌توان پی به این موضوع بُرد که خصوصیات بدنی و عملکردی (ساماندهی فضایی) این ساختمان در پیوند استواری با رویکردهای بازار دارد. با تجزیه و تحلیل برخی از ویژگی‌های این بنا در راستای نسبت‌های هندسی و عددی، نسبت عناصر ویژه به کل فضا، اصول ترکیب اشکال، خصوصیات نما، اصول ساماندهی نقشه، جهت‌گیری، سلسله مراتب ورودی و شرایط دسترسی از پیرامون، می‌توان درک کرد که مجتمع تجاری سپند نسبت به نمونه‌های مشابه دارای ویژگی‌های ارزشمندی است.
منطق استراتژیک، فضای محصور شده‌ای را ایجاد می‌کند که به خلق یک اثر ارزشمند می‌انجامد. به نظر می رسد که تحولات جدید تنها با تفاوت آنها در فرم‌ها و زمینه‌ها مشخص می‌شود، ویژگی‌های یک مرکز خرید برای فرهنگ عامه، تنها به یک محیط برای خرید کردن معطوف نمی‌شود، بلکه مخاطب امروز بیش هر زمان دیگر به محیطی برای ارتباطات اجتماعی و حتی گشت و گذار نیاز دارند. درواقع، مراکز تجاری همانند سپند، بیش از آنکه مکانی برای خرید باشد، محفلی برای جمع شدن آدم‌ها برای به اشتراک گذاری علاقه‌مندی‌های‌شان است.
برای یک ناظر، این مرکز تجاری ممکن است از نظر مفهومی، ایدئولوژیکی و فرهنگی، به دور از سبک معماری میدان باشد، زیرا در فلکه دوم صادقیه هر بنایی با هر سبک معماری مشاهده می‌شود، و به اصطلاح هر بنا ساز خود را می‌زند. این مورد نقص در بناها نیست، نقص در سیستم نوین شهرسازی است که هنوز نمی‌داند چطور بین عناصر سنتی و مدرن همزیستی ایجاد کند. اما مرکز خرید سپند فارغ از این دیدگاه، مجتمعی مدرن با اِلمان‌های آشنا چه در طراحی بیرونی و چه در طراحی داخلی است.
مجتمع تجاری سپند دارای یک لابی مرکزی است که از بیرون با نمای بیرونیِ شیشه‌ای زینت داده شده است در واقع، شکل ساختمان مشخص می‌کند که ورودی اصلی در کجای بنا قرار دارد، دقیقاً در پای لابی شیشه‌ای! اما دو درب ورود و خروج مجزا برای سهولت تردد مراجعه‌کنندگان در اطراف ساختمان نیز احداث شده است. بعد از را بالا آمدن از پله‌های ورودی اصلی، به لابی سپند می‌رسیم. لابی با طراحی دایره‌ای شکل و وجود آب‌نما و عناصر تزئینی بر شخصیت آرامش‌بخش و استقبال‌کننده مجتمع تأکید می‌کند.
فضاهای تجاری داخل مجتمع با طراحی پلان باز به خوبی پاسخگو هستند (ارتفاع 5 متری سقف طبقات و عرض 5.5 متری راهروها). از نظر فنی، آماری و عملکردی کلیه فضاها کاربری تجاری دارند. از 16 طبقه این ساختمان، 9 طبقه برای فضاهای تجاری (از طبقه اول تا هفتم)، 6 طبقه برای پارکینگ و یک طبقه مختص فودکورت است. روی بام نیز وجود روف گاردن بر تفاوت این مجتمع با دیگر رقبای خود در اطراف میدان تأکید می‌کند.
اما سپند فاقد از ویژگی‌های اجتماعی نیست – منظور ما در اینجا دوری از مفاهیم بازار و خرید است – بلکه این مجتمع در ایجاد اجتماعی از مردم که در کنار یکدیگر احساس زنده بودن و زندگی کنند توانسته موفق عمل کند. فقط کافی است به روف گاردن این مرکز نگاهی بیاندازید، به سختی می‌توان در تهران نمونه از یک بام سبز را در ارتفاعات یک مرکز تجاری مشاهده کرد.
مشخصات مجتمع تجاری سپند:
- مساحت زمین: 5000 متر مربع
- مساحت زیر بنا: 66000 متر مربع
- تعداد طبقات: 16 طبقه
- تعداد طبقات تجاری: 10
- تعداد واحد تجاری : 500
- تعداد پارکینگ: 750
- امکانات : فودکورت (مساحت 633 متر مربع)، روف گاردن، هایپر استار، پارکینگ عمومی، شهربازی، تفکیک اصناف در طبقات (پوشاک، کیف و کفش، لوازم آرایشی بهداشتی، طلا و جواهر و ساعت)
- آدرس : تهران، فلکه دوم صادقیه